Pólska je wčera swjećiła 100. róčnicu znowadocpěća swojeje statneje njewotwisnosće 11. nowembra 1918. Po třoch dźělenjach su Ruska, Pruska-Braniborska a Rakuska-Wuhorska tak mjenowanu 1. republiku rozpušćili a teritorij 123 lět dołho wobsadźili. We Waršawje je so wčera něhdźe 200 000 ludźi na „pochodźe njewotwisnosće“ wobdźěliło. Kritiku wuwabi, zo staj prezident Andrzej Duda a knježerstwowy šef Mateusz Morawiecki k tomu namołwiłoj a tak nacionalistiske a prawicarske skupiny podpěrałoj. Ale tež w Budyšinje su historiski dźeń wopominali.
Budyšin (SN/at). Lětuši třidnjowski nazymski swjedźeń pólskeho zhromadźenstwa w Budyskim wokrjesu wjercholeše w swjedźenskim zarjadowanju składnostnje 100. róčnicy historiskeho datuma w pólskich stawiznach wčera w Budyskim Kamjentnym domje. W zamołwitosći społnomócnjeneje za wukrajnikow Budyskeho wokrjesa Anny Piętak-Malinowskeje, Kamjentneho domu, Pólskeho instituta w Berlinje a Němsko-Pólskeje towaršnosće Sakskeje dožiwichu wobdźělnicy wotměnjawy program. Mjez druhim zahra smyčkowe trijo SLA „Pólske melodije“ Liany Bertók.
Budyšin (SN). Na židowskim kěrchowje na kromje Budyskeje Strowotneje studnje su minjeny pjatk wopory pogroma wopominali, kiž bě so runje před 80 lětami w Němskej započał. Něhdźe 30 wosobow bě přeprošenju na zarjadowanje sćěhowało. Šulerjo Budyskeho Melanchthonoweho gymnazija zarjadowanje hudźbnje wobrubichu. K tomu předstajichu tekstowe kolaže, kotrež běchu na zakładźe knihi wo Anne Frank sami zestajeli.
Kundera znowa Čech?
Paris. Ministerski prezident Čěskeje Andrej Babiš je wuznamnemu spisowaćelej Milanej Kunderje poskićił, jemu znowa staćanstwo spožčić, kotrež běše jemu knježerstwo ČSSR dla kritiskeho romana „Kniha wo smjeću a zabyću“ w lěće 1979 wotpóznało. To pisaja wjacore čěske nowiny. Kundera sam so wo poskitku hišće wuprajił njeje.
Priwatna raketa wuspěšna
Wellington. Po dwěmaj jenož zdźěla wuspěšnymaj pospytomaj je wčera třeća raketa „Electron“ předewzaća Rocketlab dohromady sydom satelitow do orbita přinjesła. Mjez nimi je tež w Mnichowje zhotowjeny „Nabeo“, kiž ma nowu spinansku płachtu wupruwować, z kotrejž so objekty w atmosferje spěšnišo rozžehla. Zaměr je, swětnišćowe smjeće efektiwnišo wotstronić.
Čěska za „zymski“ čas
Křiwa Boršć. Małowjelkowske towarstwo plahowarjow rasoweje pjerizny a nukli přeproša jutře a njedźelu na wustajeńcu drobneho skotu w Křiwoboršćanskej jěchanskej hali. Wopytowarjo móža sej tam sobotu wot 9 do 17 hodź. a njedźelu wot 9 do 16 hodź. najrjeńše skoćata wobhladać. Na dobyćerjow tombole čakaja rjane myta. Wo ćělne derjeměće budźe postarane.
Přednošuje wo Aziji
Njeswačidło. „Stawiznički kołowokoło lěhwoweho wohenja w Aziji“ rěka reportaža, kotruž předstaji Michi Münzberg wutoru, 13. nowembra, w 19 hodź. na žurli Njeswačanskeho hosćenca. Wjace hač 15 króć je wona hižo Aziju wopytała. Najwažniše jej při tym je, so z ludźimi zetkawać a sej přirodu wotkryć. Njeswačanske towarstwo Přećeljo kultury a domizny jako organizator wjeseli so na zajimawy wječor a wjele wopytowarjow.
Kedźbu, Serbja w Drježdźanach!
Paducha awta lepili
Słona Boršć. Zwjazkowa policija je wčera rano na awtodróze A 4 pokradnjene awto zawěsćiła a paducha zajała. Při Porchowskej wotbóčce napadny policistam do směra na Zhorjelc jěducy BMW z Lipšćanskim čisłom. Krótko do Hornjowujězdźanskeje wotbóčki zastojnicy wodźerja BMWja napominachu, za nimi jěć a awtodróhu wopušćić. Tón pak je na płun stupił a dale smalił. Blisko wotpočnišća pola Słoneje Boršće policajske awto jeho zaso dosćahny. Nadobo ćěkacy zaborzdźi a chcyše so pěši zminyć. Tomu pak policisća zadźěwachu a móžachu tak 20lětneho z Großschönauwa zajeć. Wón přizna, zo bě BMW w Lipšćanskim zahrodnišću pokradnył.
Brězowka (AK/SN). Gmejna Dźěwin přihotuje dwójny hospodarski plan za lěće 2019 a 2020. Inwestować chcedźa předewšěm do pěstowarnjow, do dobrowólneje wohnjoweje wobory a do wuhotowanja wsow. To podšmórny komornica Carmen Petrick na wčerawšim posedźenju Dźěwinskeje gmejnskeje rady w Brězowce. Hižo tydźenja běchu radźićeljo wo tym njezjawnje wuradźowali.
W Brězowskej pěstowarni chcedźa klětu krosnowanski nastroj natwarić a lěto pozdźišo škit před słóncom připrawić. W Dźěwinskej pěstowarni klětu pincu wusuša. Za wobě kubłanišći je předwidźane klimowu připrawu instalować, dokelž je w nimaj w lěću přećopło. Brězowsku gratownju wohnjoweje wobory planuja přichodne lěto přetwarić. To je wuměnjenje za to, zo móža tam pozdźišo nowe hašenske awto kupić. Hinak, hač dotal planowane, porno tomu w Dzěwinje najprjedy raz žane nowe jězdźidło njekupja.
Worklecy (aha/SN). Hdyž hakle 34lětny nawoda Worklečanskeje wohnjoweje wobory Bosćij Riedel zajutřišim, njedźelu, swojich kameradow a jich mandźelske do Hórčanskeho hosćenca wita, změje to wosebitu přičinu. Tam chcedźa na 75lětne spomóžne skutkowanje swojeje wohnjoweje wobory zhladować.
Serbski dźeń frakcijow Lěwicy
Budyšin. Zakładne rysy nowelěrowanja sakskeho serbskeho zakonja je zapósłanc krajneho sejma Hajko Kozel (Lěwica) na 14. serbskim dnju frakcijow Lěwicy w krajnymaj sejmomaj Sakskeje a Braniborskeje dźensa w Budyšinje předstajił. Trěbne nowelěrowanje zakonja z lěta 1999 su zdobom wobdźělnicy podijoweje diskusije analyzowali.
Wusyłanski čas rozšěrić
Berlin. Škit narodnych mjeńšin steješe w srjedźišću konferency zwjazkoweho nutřkowneho ministerstwa tón tydźeń w Berlinje. Zastupnicy Domowiny pokazachu tam mjez druhim na trěbnosć, rozšěrić čas serbskich wusyłanjow MDR a RBB, a na winowatosć Zwjazka a krajow, narunać straty předewšěm wotbagrowanja serbskich wsow dla. Rozjimali su tohorunja młodźinske dźěło narodnych mjeńšin Němskeje a dwurěčnosć na wobchadnych taflach při awtodróhach.
Předewzaćelske myto spožčene