Stare lokomotiwy w nowej zamkarni

wutora, 20. awgusta 2019 spisane wot:

Běła Woda (CK/SN). Po nimale dwěmaj lětomaj twarskeho časa je towarstwo Mužakowska lěsna želznica nětko do swojeje noweje zamkarnje lokomotiwow přeprosyło. Wona je šěsć metrow wysoka a 23 metrow dołha. Dokelž su pod njej stare podkopki, natwarichu halu na 18 betonowych sćežorach, kotrež dwanaće metrow hłuboko do zemje sahaja. Dokelž wone po połojcy we wodźe steja, dyrbja je přidatnje před włóžnotu škitać, štož płaći přidatne 100 000 eurow. Dohromady płaćeše hala z třomi nowymi wuhibkami a 160 metrami kolijow poł miliona eurow. Swobodny stat Sakska drje přida 75 procentow ze spěchowanskich horncow, swójski podźěl towarstwa pak je jeho hranicy překročił, měni předsyda Olaf Urban. Trěbne běchu tuž dary.

Hala ma płunowe tepjenje, tak zo móža ju tež w zymje za reparatury wužiwać. Tak mjenowana přepytowanska jama zmóžnja, sej lokomotiwy wotdeleka dokładnje wobhladać. Pódlanska rumnosć budźe zamkarnja za wobdźěłanje metala, dalša archiw. 24 lět bě so towarstwo wo swójsku zamkarnju prócowało. Hakle z nowymi směrnicami za wuskočarowe železnicy móžachu swój són spjelnić.

Něhdźe tysac šulerkow a šulerjow Kamjenskich šulow je wčera w běłej drasće, z kwětkami a chorhojemi – tež serbskimi – z centruma Lessingoweho města na Boršć ćahnyło. Tónle wjeršk lětušeho měšćanskeho swjedźenja je prěni Němc w swětnišću Siegmund­ Jähn z balkona radnicy sobu dožiwił. Foto: Feliks Haza

Pincu za předawarnju z ruku ryli

wutora, 20. awgusta 2019 spisane wot:

Něhdy bě w nimale kóždej wsy naku­powanišćo, hdźež poskićachu twory wšědneje potrjeby. Runočasnje běchu to socialne centrumy, hdźež so wjes­njenjo rady k bjesadźe zetkawachu. W našej lětnjej seriji na něhdyše wjesne wob­chody dopominamy.

Dźensa: Róžant (15)


Hižo wot lěta 1822, potajkim nimale dwaj lětstotkaj, maja w Róžeńće pjekarnju. Dźensa je to we wsy jenička móžnosć nakupować a zastarać so z całtami, ze słódnym pječwom a wšědnym chlěbom. We wsy mějachu pak hižo 1847 klamarstwo za kolonialne twory. Lětoličba nad zachodom do tykowaneho domu napřećo cyrkwi na to dopomina.

Radušenjo 725lětne wobstaće wsy swjećili

wutora, 20. awgusta 2019 spisane wot:

Hibićiwa błótowska wjes Raduš zhla­duje na 725lětne stawizny. Jubilej wo­swjećichu minjenu sobotu z pisanym programom, w kotrymž njeje tradicionalne korso čołmow pobrachowało.

Raduš (PBe/SN). „Hižo přeco běchu Radušenjo jara pilni. To jim druzy samo za­wi­dźa: jónu turistisce přihódneho poło­ženja a hospodarskich wuspěchow, zdruha přewšo agilnych ludźi dla, kotřiž su dwě lěće po hoberskim Wjesnym a žnjo­wodźaknym swjedźenju Braniborskeje znowa swjatk na nohi stajili.“ Swjedźenska narěč Michaela Stübgena (CDU), statneho sekretara w zwjazkowym mi­nister­stwje za zežiwjenje a ratarstwo, bě połna chwalby wobydlerjam. Wjesny chronist a Domowinjan Manfred Klicha bě datum prěnjeho naspomnjenja Raduša we wobłuku swojich akribiskich slědźenjow k wjesnym stawiznam wotkrył.

Krótkopowěsće (20.08.19)

wutora, 20. awgusta 2019 spisane wot:

Zapřijmu portrety Serbowkow

Zhorjelc. Na 5. Zhorjelskim fotowym festiwalu „Schauplätze“, kotryž so pjatk za tydźeń zahaji, zapřijmu zdźěla tež wustajeńcu „Prjedy hač woteńdźeš“ Maćija Bulanka z portretami serbskich žonow w drasće. Nimo fotografa SN chcetaj basni­ca Róža Domašcyna a hudźbnik Měrćin Weclich wotewrjenje festiwala wobrubić. Lěta 2011 je LND knihu a CD „Prjedy hač woteńdźeš“ z přinoškami mjenowanych wuměłcow wudało.

Čłonka dohladowanskeje rady

Budyšin. Přirjadnica Budyskeho krajneho rady Birgit Weber zastupuje wo­krjes Budyšin jako čłonka w dohladowanskej radźe Łužiskeho hospodarskeho regiona tzwr. Wotpowědny namjet zarjadnistwa je wokrjesny sejmik tydźenja na swojim konstituowacym posedźenju wobkrućił. Birgit Weber zamołwja w krajnoradnym zarjedźe mjez druhim hospodarske spěchowanje.

Knihi w Němskej wotkisaleja

Policija (19.08.19)

póndźela, 19. awgusta 2019 spisane wot:

Črije kradnyć chcyła

Budyšin. Chětro rabiatnje zadźeržała je so 21lětna žona minjeny pjatk nawječor w črijacym wobchodźe na Budyskej Stieberowej. Jako chcyše wot črija zawěstku wotstronić, ju sobudźěłaćerka narěča. Při rozestajenju jej 21lětna do ruki kusny. Po wšěm zdaću njebě to jeje prěnje padustwo, přetož w nachribjetniku měješe hižo­ pokradnjeny por črijow w hódnoće 80 eurow. Nimo toho běchu žonu hakle hodźinu­ do toho podobneho delikta dla na samsnej hasy lepili.

Ratarske wudźěłki požadane byli

póndźela, 19. awgusta 2019 spisane wot:
14. raz staj Andrea a Rüdiger Budek wčera na dworowy swjedźeń na swojim ratarskim statoku w Lěšćach (Hornow) pola Grodka přeprosyłoj. Mnozy běchu samo z Choćebuza přijěli, hdźež Budekecy swoje čerstwe wudźěłki na tydźenskich wikach poskićeja. Wčera bě wšitko na městnje na předań a k woptaću. Runje tak požadane kaž pražene swinjace mjaso ze swójskeho chlěwa a samoplahowane běrny běchu samozhotowjeny jejkowy liker a sadowe palency ze swójskeje produkcije. Před kulisu wjesneje cyrkwje zaklinča k tomu dujerska hudźba, štož je hosći hižo dopołdnja k rejce pohnuło. Foto: Jost Schmidtchen

Kniha změje premjeru

póndźela, 19. awgusta 2019 spisane wot:
Budyšin. Składnostnje 400lětneho jubileja Michałskeje wosady je superintendent Jan Malink wudał knihu „St. Michael Bautzen. Kirche – Gemeinde – Dörfer“. Wona změje štwórtk, 22. awgusta, w 19.30 hodź. premjeru w Budyskej Michałskej cyrkwi. W knize wěnuja so wšelacy awtorojo twarskim stawiznam Bo­žeho domu, wuwiću wosady hač do přitomnosće a wosadnym wsam. Nowostka je w němskej rěči spisana, tola nimale wšudźe je serbskosć do stawiznow a přitomnosće wosady sobu zaplećena. Wozjewjene su awtobiografiske teksty serbskich wosadnych, kotřiž přestupichu k Ochranowskej bratrowskej wosadźe, kaž tež dopomnjenki kantora Jana Awgusta Kaplerja a Hodźijskeho fararja Jana Křižana na čas dźěćatstwa na serbskej wsy. Bohaće ilustrowane wudaće předstaja fararjow, kantorow a dalše wosobiny, kiž běchu z Michałskej wosadu zwjazane. Na knižnej premjerje wustupi skupina Consonare St. Michael. Hudźbnicy hraja spěwy a reje z Kraloweho huslerskeho spěwnika, kotryž je w Michałskej wosadźe nastał.

Baćony na swobodu pušćili

póndźela, 19. awgusta 2019 spisane wot:

Stróža (SN). Start do žiwjenja třoch młodych baćonow lětsa runjewon idealny njebě. Jich starši so wo nje prosće njestarachu, byrnjež minjene lěta hižo dorost měli. Tak dyrbjachu nazhonići hladarjo Zhorjelskeho zwěrjenca zaskočić a młode baćony zastarać. Wuslědk jich dźěła přewšo spokoja, rěka w nowinskej zdźělence zwěrjenca. Wšitke tři baćony so derje­ wuwichu, tak zo móžachu je mi­njene dny na swobodu pušćić. Kaž hewak činjachu to znowa na dworje zarjadnistwa biosferoweho rezerwata Hornjo­łužiska a hola a haty w Stróži. Tam móža je hišće někotre dny wobkedźbować.

Mjeztym zo běchu aktualne tři pady wuspěšne, sobudźěłaćerjo Zhorjelskeho zwěrjenca w druhich lětušich padach telko zboža njemějachu. Tak přiwjezechu jim minjene tydźenje młodeho baćona, kotrehož bě psyk skusał. Druhi měješe wokoło jedneje nohi zbytki saka syno­weho walčka a plastikowe šlebjerdy zwite. Sak a šlebjerdy drje móžachu wotstronić, noha ptaka pak njebě hižo dlěši čas dosć kreje dóstała, tak zo je wotemrěła. Dokelž běchu zranjenja wobeju přewulke, dyrbjachu baćonaj zasparnić.

Wuměłcam přez ramjo hladali

póndźela, 19. awgusta 2019 spisane wot:

Dešno. Pleinair z wuměłcami regiona pod hesłom „Pod hołym njebjom“ wotmě so njedawno prěni raz w Dešnjanskim domizniskim muzeju. Na njón přeprosyli su nawodnica muzeja Babette Zen­kerowa, nawoda zeloweje zahrodki Camillo Steinfurth a Šula za delnjoserbsku rěč a kulturu. Wobdźělili su so wuměłcy z Choćebuza, Łukowa, Lubnjowa, Kalawy, Zaspowa, Rubyna a Picnja. Dźěłarničku nawjedowała je Gabriele Gittelo­wa, kotraž w Choćebuzu tohorunja wu­měł­ski kružk nawjeduje. Powitawši wobdźělnikow rozłoži wona hišće raz zasad­ne znajomosće wo perspektiwach a pro­porcijach. Na to pytachu zhromadnje za motiwami a rozhladowachu so za to w muzejowej wsy Stary lud, na zelowej zahrodźe, w domizniskim muzeju a cyrkwi. Wuměłcy běchu sej přezjedni, zo je dosć motiwow za rysowanje a molowanje.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND