Widźał, słyšał, napisał (28.03.22)
Jesse Marsch a RB Lipsk: To běše raz. Jenož pjeć měsacow je rodźeny Američan Marsch Lipšćanow trenował. A hačrunjež dyrbjał wón swět wokoło cyłeho sportoweho kompleksa firmy RedBull jako něhdyši trenar w Salzburgu a New Yorku cyle derje znać, je wón poměrnje zahe w Lipsku zwrěšćił. Sam sym Marscha w Lipsku někotre razy na kopańcy widźał. Ně, nic w stadionje pola RB. Ale w tak mjenowanej „Soccerworld“. Je to gigantiska něhdyša wikowanska hala, do kotrejež su dźewjeć mjeńšich koparskich polow z kumštnym trawnikom zatwarili. Kóžde polo skutkuje kaž tajka małka koparska klětka. Cyle tunje to drje njeje, hdyž sej tam z přećelemi dóńdźeš, za to pak móžeš so jako měšćan tež w zymje idealnje w suchim wucychnować. A runje tam sym loni kónc lěta Marscha widźał. Je sej tam runje tak kaž ja ze swojimi brjuchatymi přećelemi kopańcu zahrał. Jako „gajgl“ takrjec. Narěčeć a wo interview za Serbske Nowiny jeho poprawom chcył njejsym: „Njech sej tam ze swojimi kumplemi zahraje“, sej prajach.
Widźał, słyšał, napisał (21.03.22)
Funino! To je słowo, kotrež budźemy w přichodźe husćišo słyšeć, znajmjeńša na polu kopańcy juniorow. Jendźelsko-španiski substantiw ryzy přełožene woznamjenja, zo ma dźěćo wjeselo ( „fun“ = wjeselo, „nino“ = dźěćo), hladajo na kopańcu pak je to wosebity modus, kotryž je mjez trenarjemi a hrajerjemi dale a woblubowaniši. Němski koparski zwjazk (DFB) je nětko samo postajił, zo ma funino wot sezony 2024/ 2025 po cyłej Němskej pola bambinijow kaž tež F- a E-młodostnych primarny hrajny modus postajeć. To rěka, zo njebudu młodźi koparjo hižo po zwučenym wašnju z jednym wrotarjom a šěsć hrajerjemi swójske wrota zakitować a tamne nadběhować. Pola funino-kopańcy je hrajne polo wo wjele mjeńše, wrotar žadyn wjac njeje a mustwo wobsteji z jeno třoch koparjow a jednoho za wuměnu. Zakitować maja so dwoje małe wrota, za to móžeš wězo přećiwniske nadběhować. Tež modus ze štyrjomi, pjeć, šěsć abo maksimalnje sydom hrajerjemi je móžny. Mustwo, kotrež je w běhu hry wrota docpěło, dyrbi hnydom noweho hrajerja zaměnić. To je skrótka rozjasnjeny modus funino-warianty.
Widźał, słyšał, napisał (21.02.22)
Wo olympiskich hrach móže kóždy myslić, štož sam chce. Wosebje hry w Pekingu, kotrež běchu za němske mustwo jara wuspěšne, su k rozdźělnym a kontrowersnym diskusijam wjedli. Chětro přesłapjace w tym zwisku bě a je skutkowanje němskeho prezidenta olympiskeho komiteja dr. Thomasa Bacha. Sport a politika njehodźitej so bohužel wjace dźělić. Wuwiće drje njeje nowe, dósta pak z hrami w Chinje nowu dimensiju a kwalitu. Sportowcam su olympiske hry nimo swětowych mišterstwow najwuznamniše wubědźowanje w běhu karjery a tak zdobom wjeršk. Olympiski duch pak njeje so tónraz tak wuwił, kaž smy to zdźěla zwučeni. Najwjace wubědźowanskich městnow su cyle nowe natwarili, a dalše wužiwanje po olympiskich hrach je dospołnje njewěste. Dajmy so překwapić, w kotrym stawje olympiske wubědźowanske městna w přichodźe wuhladamy. Wosobinsce wjeselu so hižo nětko na přichodnu zymsku olympiadu 2026 w italskej metropoli Mailand a městačku Cortina d’Ampezzo w Dolomitach.
Widźał, słyšał, napisał (14.02.22)
Ach, kak sym so wjeselił za 15lětnu Kamilu Walijewu, kiž je při krasnosmykanju jasnje dobyła, dokelž je wosebitu figuru, wjerćenje, prěni raz tak zmištrowała, zo je so w běhu jednoho skoka hnydom štyri króć wo swójsku wósku wjerćała a potom tež hišće bjez zmylka přizemiła. Wona běše prěnja žona, kiž je to tak zamóhła. A je swój ruski team k złotu wjedła. Dotal pak njeje medalja sydała. Wumjetuja Walijewej wužiwanje trimetacidina. Za schorjenje angina pectoris wužiwany medikament móže pak tež wutrajnosć polěpšić a je tohodla za profijow zakazany. Chibazo maš jasny dopokaz, zo jón trjebaš. Nětko su, kaž prajene, wozjewili, zo bě dopingowy test z decembra pozitiwny.
Widźał, słyšał, napisał (07.02.22)
Poprawom sym časowje jara zapřijaty. To rěka, zo mam nimo wšědneho dźěła tež aktiwity w swobodnym času derje koordinować. Na kóncu dnja nimam zwjetša chwile za njeplanowane podawki. Ale druhdy dadźa so wjacore nadawki kombinować. Pola mje běži runje wusyłanje jednoho z najwjetšich motorsportowych podawkow w telewiziji a paralelnje na dwěmaj kompjuteromaj. K tomu hišće projekcija na sćěnu w rozměru wjacorych metrow. Tak móžu wšelake perspektiwy a časowe tabule paralelnje sćěhować. Sym potajkim nimale kompletnje wuhotowany, IMSA-seriju w Daytonje 24 hodźin dołho slědować. A zo bych to wšitko bjez spara přetrał, zaběram so připódla hišće z druhimi wěcami. Mjez druhim pišu tutu kolumnu.
Widźał, słyšał, napisał (31.01.22)
Přichodny kónc tydźenja zahaja so XXIV. olympiske hry w Pekingu. Mnozy přiwisnicy sporta a druzy wobkedźbowarjo wšeho dokoła wokoło po cyłym swěće maja tohodla mócne brjušebolenje. Přičiny za to su najwšelakorišeho razu. Tak je to na přikład prěni króć, zo wotměje so wony wusahowacy sportowy podawk dwaj razaj zasobu na aziskim kontinenće, 2018 wšak běchu hry w Južnej Koreji. Nimo toho je chinska stolica prěnje město, kotremuž prawo, wuhotować lěćne a zdobom zymske olympiske hry, spožčichu. Najwótrišu kritiku ze wšěch stron pak žněje kraj, kiž so Ludowa republika China mjenuje, za to, zo najzasadniše čłowječe prawa ze wšěmi móžnymi srědkami potłóčuje. Chłostanje ze smjerću, čwělowanje a dračowanje ludźi, lěhwa, w kotrychž maja so hinak myslacy „překubłać“ a podušowanje swobodneho měnjenja, to wšo a wjele wjace steji na dnjowym porjedźe w kraju z wjace hač jednej miliardu a 400 milionami wobydlerjow.
Widźał, słyšał, napisał (24.01.22)
Wón hraje a hraje a hraje ... a budźe zawěsće hišće chwilu hrać: Jaromír Jágr. Čěska lodohokejowa ikona swjeći 15. februara 50. narodniny. Jako mějićel lodohokejoweho kluba w Kladnje pak njesedźi wón při hrach we VIP-wotdźělu stadiona, zo by tam šampanske laptajo swojich hrajerjow pohonjował a sej hdys a hdys čěski chlebíček słodźeć dał: Šef so při kóždej hrě wosobinsce sobu wo to prócuje, zo by jeho mustwo dobyło. Čini to na lodźe jako nadběhowar – jako nimale połstalětny. Zo njeje žiwjenje profesionelneho sportowca žane mědlizanje, wo tym njetrjebam tu pisać. A zo ći po telko lětach – Jágr debitowaše jako 16lětny 1988 w prěnim mustwje za Kladno – dračina na lodźe lóša njeje, je tež jasne. Najwuspěšniši čěski nadběhowar wšěch časow dźě běše přeco za to znaty, zo njeje sej při wšěch dobyćach a triumfach nihdy přestawku popřał abo trening na lochkej ramjeni brał.
Widźał, słyšał, napisał (17.01.22)
Swój štwórty a posledni dźěl stawiznow wolejbula na serbskich šulach wěnuju hłownje 1980tym lětam a wuspěcham šulerjow SRWŠ Budyšin. W cyłkownej dekadźe je so hólče mustwo na dypkowych hrach 1. ludosportoweje klasy muži našeho wokrjesa wobdźěliło, startujo za Rotaciju Budyšin III. W sezonje 1988/1989 docpěchu woni z 2. městnom najlěpši wuslědk. Nazymu 1979 bu prěni šuler SRWŠ k wolejbulowemu klubej SC Dynamo Berlin delegowany. Maćij Nuk, tehdy šuler 10. lětnika, so tam dale wukmani a hraješe wot 1983 do 1985 pola mužaceho cyłka w najwyšej lize NDR (dźensa 1. zwjazkowa liga). Po tym zo běch w septembrje 1984 jako młody sportowy wučer SRWŠ Budyšin pjatkownu wolejbulowu AG přewzał, docpěchu hólcy 10. a 11. lětnika 3. meje 1987 swój prěni wulki wuspěch. Na mišterstwach wobwoda Drježdźany wudobychu sej w starobnej skupinje 15/16 wurjadne 3. městno, a to za Rotaciju Budyšin. Bronza bě sensacija, wšako smy jako šulske mustwo wolejbulowe zjednoćenstwa našeho wobwoda přewinyli. Móžu so dopomnić, zo stejachu w prěnjej šestce hnydom štyrjo Tomašojo na hrajnišću – kapitan Kaltofen, Žurk, Kič a Šuster.
Widźał, słyšał, napisał (10.01.22)
13. februara móža lubowarjo footballa wjeršk cyłeho lěta dožiwić: super bowl. Hdys a hdys wobhladam sej w telewiziji kwalifikaciske hry, a stajnje so prašam, što maja trikotowe čisła runje w footballu na sebi. Wot toho wothladajo, zo kader 53 hrajerjow wopřijima, je jasne, zo su ličby hač do 99 rozdźělene. Mjez druhim so Tom Brady z 12 zwjazuje, Brett Favre je štwórtku wosławił, Lawrence Taylor nošeše pola New York Giants ličbu 56 z hordosću. W ameriskej profilize NFL su čisła na trikoće wjac hač jenož hołe ličby. Zdźěla footballistow na hrajnišću tež z jich ličbu wołaja: „Hey, number 10 – let’s go!“
Hinak hač w kopańcy njemóža ći hrajerjo w NFL swoje čisło na trikoće stajnje swobodnje wolić. Za tym tči mjenujcy wěsty system. Poprawom su w footballu konkretne trikotowe čisła na chribjeće a na brjuše, a tak mjenowane „TV-numbers“ steja na ramjenju.
Widźał, słyšał, napisał (03.01.22)
„Hrjehor Jan a Eiselt Jan rańše kemše, cyły tydźeń, njedźelu w dźewjećich a nyšpor tež hišće.“ Tele abo podobne słowa smój wobaj a hišće wjacori Róžeńčanscy ministranća před wjac hač 30 lětami w Róžeńčanskej administraturje wot njeboh patra Cyrila Jana Kindermana OCist. abo patra Ubalda Marije Kansy OCist. słyšeli. Cyły tydźeń rano w šesćich stawać, w zymskim času štwórć hodźiny pozdźišo póćmje a při zmjerzkach a sněze a lodźe do Róžeńčanskeje sakristije nóžkować a wot napoł sedmich z patrom a někotrymi kemšerkami a kemšerjemi „rańše“ swjećić. Krótko po sedmich běch zaso doma, wzach sej šulsku tobołu a wospjet běžach do směra na Róžeńčansku swjatnicu, nětko pak na busowe zastanišćo pola Eiseltec, wšako dyrbjach do šule.
