Widźał, słyšał, napisał (11.05.20)
84 procentow mjenje dochodow formula 1 ma – tak steješe pjatk w powěsćach. Nětko hižo na to tukaja, zo budu někotre předewzaća w najwuznamnišej klasy motorsporta přestać dyrbjeć, dokelž njemóža je bjez pjenjez financować. Dilema to – a zdobom dalši krok, kiž wjedźe k wjetšej wostudźe na wubědźowanjach. Formula 1 njeje dawno hižo tak atraktiwna kaž před 15 do 20 lětami. Tehdy bě sobotniša rozmołwna tema kopańca, njedźelu wjerćeše so wona kołowokoło awtowych wubědźowanjow. Štó wě, što budźe z nowej sezonu a hač trjechi, zo chce Lewis Hamilton k Ferrarijej? Chibazo je to taktika, kotraž ma w času tajkeje dołheje přestawki k wjace rozprawam wjesć. Njeje pak to zdobom tež šansa, snano sej koncept hišće raz přemyslić, předźěłać a nowe ideje zapřijeć? Telko chwile k tomu najskerje tak spěšnje wjace njezměješ.
Widźał, słyšał, napisał (04.05.20)
Prawdźepodobnje njebudu wšitke fakty mojeje dźensnišeje kolumny hižo aktualne, dokelž spisach ju něšto dnjow do tohole wudaća. Swět so runje jara spěšnje měnja. Nimale wšědnje słyšimy wo nowych wuwićach a rozsudach w zwisku z koronapandemiju. To płaći tež za sportowy swět a wosebje motorsport. Minjene lěta běch w tym času hižo połnje w sezonje. Nětko je wšitko hinak. Ale porno wotprajenym wulkozarjadowanjam we wobłuku motorsporta je často rěč wo tym, zo terminy na druhu połojcu lěta přestorčeja, na přikład formulu 1 abo MotoGP. Ale z kotrych přičin tak zdźeržliwje postupuja? Hłownu rólu hraja tež tu pjenjezy. Tajke globalne zarjadowanja su jara wobšěrnje organizowane a z komplikowanymi zrěčenjemi zwjazane. Jedna so wo hoberske mnóstwa pjenjez, přewažnje wot sponsorow, wo wabjenje a wusyłanske popłatki telewizijnych stacijow. A štóž nětko jednotliwe zarjadowanja abo cyłe serije wotpraji, dyrbi za straty zwjetša rukować.
Widźał, słyšał, napisał (27.04.20)
Přeco zaso raz je rěč wo tak mjenowanych „žónskich kwotach“. Mjenowane rjadowanje ma zaručić, zo w gremijach, zarjadnišćach, stronach a podobnych kruhach tež wěsty podźěl žonow wobkedźbuja. Mjeztym zo so na zjawnych zarjadach a w organizacijach přewažnje po njej maja, wo „žónskej kwoće“ w priwatnym hospodarstwje přeco hišće kontrowersnje diskutuja, a to ma swoje přičiny.
Rozumne na kóždy pad je, zo na polu sporta lědma štó chutnje na to mysli sej žadać, zo ma so při zestawje mustwow tež na dosć žonow dźiwać. To wězo tež njeńdźe, wšako přewjeduja so we wjetšinje sportowych družin separatne wubědźowanja za žony a muži. W běhu minjenych lět pak je wjele disciplinow k tomu přišło, za kotrež běchu něhdy jenož mužojo woprawnjeni so wubědźować, kiž pak su mjeztym hižo něšto lět tež za žony samozrozumliwe. W někotrych padach drje njeby sej to čłowjek před něšto lětdźesatkami scyła předstajić móhł. Myslu tu jenož na kopańcu, na pjasćowanje abo na sněhakowarske skakanje.
Widźał, słyšał, napisał (20.04.20)
Hdyž swoje sportowe rozprawy za wolejbul pisam, hladam tež hdys a hdys rady za tym, kak su mustwa dotal hrali abo hdźe běchu respektiwnje su mustwa w tabuli zaměstnjene. Zajimawe je potom wosebje, hdyž po tabuli a na dypki hladajo słaby přećiwnik přećiwo sylnemu dobudźe. Myslu na přikład na wolejbulistki Schönbachskeho VV, kiž su w zašłej hrajnej dobje we wokrjesnej klasy hrali a nětko we wobwodnej klasy. Přirunajo z wolejbulistkami druheho zastupnistwa hrajneho zjednoćenstwa Pančicy-Worklecy maja holcy a žony z Pančic a Worklec hrajne nazhonjenja we wobwodnej lize. Potajkim dwě lize rozdźěla. Po statistice a teoriji bychu Pančanki-Worklečanki faworit za hru byli. Tola wukónc hry běše jasne dobyće z 3:0 za pozdatnje słabše mustwo. Tajke zjawy dožiwiš tež w profesionelnym sporće, kaž na přikład na polu kopańcy w zwjazkowej lize. Wosebje w pokalnych hrach. Tam stejitej sej hdys a hdys mustwje z wšelakorych ligow napřećo. Konkretny přikład: W pokalnym štwórćfinalu Němskeho koparskeho zwjazka DFB spočatk měrca steještej sej 1.
Widźał, słyšał, napisał (14.04.20)
Sportowa kolumna bjez tuchwilu najčasćišo wužiwaneho słowa. To so mi dźensa jenož radźi, dokelž sym přinošk hižo před měsacomaj srjedź wulkeho róžka napisał a hinašeje temy dla znowa zapołožił.
Ně, nikoho w zjawnosći njepřeradźu. Haj, wšitkim město přerady poskićam, zo Wam Waše němske sportowe pokiwy, němske sportflajery abo někajke němske Instagrami a Facebookposty, kotrež maja sportowy pozadk, přełožu. Sym so do hodowneho sportowanja, w času mjez hodami a nowym lětom kaž tež po tym chětro na Waše němske wabjenja za sportowe zarjadowanja za Serbow a Němcow mjerzał. „Njebě chwile za serbski přełožk“, abo docyła žana wotmołwa – to běštej zwjetša reakciji na moju kritiku. To tola być njemóže, zo serbscy sportowcy na swoje turněry jenož w němskej rěči přeprošuja! Jenički wupuć, kotryž widźu, je, zo pomham přełožować. Pósćelće mi swoje němske přeprošenja, wabjenja abo flajery, a njebudźe dołho trać, a hižo změjeće wotmołwu.
Widźał, słyšał, napisał (06.04.20)
Korona! Tele słowo tele dny a tydźenje wo wjele bóle prezentniše hač wšo druhe. Tučasnje je naš wšědny dźeń hinaši, snano tež komplikowaniši. Kóždy z nas ma swoje ćeže z koronu a z njej zwisowacymi wobmjezowanjemi. Sportowe zarjadowanja su wotprajene. Nichtó njezamóže rjec, hdy so zaso normalita započnje, hdy budźe na zjawnych kopanišćach zaso za bulom honjene, hdy zaso při wysokim saku wojowane, hdy so wubědźowanja wotměja a hdy změja fitnesowe centery zaso wočinjene.
W tajkej wosebitej situaciji je ćim wažniše, zo sy wurunany, a zo maš hłowu swobodnu. Ale kak to docpěć? Ja mam so lochko, ja jogguju. Běham sama po Łazkowskim lěsu a po delanskich pólnych pućikach. Žadyn zakaz mje wot toho njewotdźerži. Nawopak, čerstwy powětr mi, mojemu ćěłu a mojej duši tyje. Běhanje sylni imunostny system, zahnawa depresiwne mysle a će zwjesela. W socialnych medijach wuhladaš dale a wjac ludźi, kotřiž móžnosć běhanja wužiwaja a so energije a motiwacije za wšědny dźeń nasrěbaja. Tak je Instagram połny wobrazow běharjow a wšelakorych hashtagow.
Widźał, słyšał, napisał (30.03.20)
Spodźiwna to situacija. Tež sportowy swět je koronawirus w běhu jeno třoch tydźenjow zlemił. A snano jón tale kriza tež fundamentalnje změni. Telko je jasne: Sćěhi budu na kóždy pad daloko sahace a su dotal hišće njepředwidźomne.
Najwjetši přěhračcy krizy pak njebudu, podobnje kaž druhdźe w hospodarstwje tež, najbohatše a najsolwentniše towarstwa. A snano tež nic runje naše wjesne sportowe towarstwa. Budu pak to wšitke te, kotrež maja za swoje stadiony a hrajnišća podruž płaćić; ći, kiž móžachu dotal we wyšich ligach z mało budgetom wobstać; ći, kotřiž su wotwisni, zo kóždy tydźeń znowa ludźo na jich hry chodźa a kasy pjelnja.
Widźał, słyšał, napisał (23.03.20)
Coronawirus runje naš wšědny dźeń postaja. Hač w nowinach, telewizoru abo w syći, wšudźe jenož wo strašnym wirusu rozprawjeja. Ale što dyrbja žurnalisća tučasnje tež hewak tematizować? Wšitko je znajmjeńša hač do jutrow wotprajene, a móžemy drje z tym ličić, zo hač do lěća žane zjawne zarjadowanja, wosebje sportowe z přihladowarjemi, njebudu. Cyle wěsće budźemy bórze na njewěsty čas tež doma wostać dyrbjeć. Wosebje pohib wonka na čerstwym powětře pak čłowjekej tyje a je njesměrnje wažny za jeho strowotu. Tohodla móžu kóždemu jenož poručić – wot pěstowarskeho dźěsća hač k wuměnkarjej – njeje-li hinak móžno, so w swójskich štyrjoch sćěnach kóždy dźeń pohibować a při tym dosć čerstweho powětra do domu dać. Wosebje widejoplatforma Youtube skići telko móžnosćow za ćěłozwučowanje tež w bydlenskej stwě. A tute poskitki by nětko woprawdźe kóždy wužić dyrbjał. Wšako je jich w syći dźeń a wjac. Jara kreatiwny přikład tajkeho Youtube-wideja ma Njebjelčanska pěstowarnja.
Widźał, słyšał, napisał (16.03.20)
„Tež ja mějach zbožo“, rěka kniha z ruki Bena Budarja, w kotrejž piše wo tola zbožownym wukóncu Druheje swětoweje wójny za serbskich, młodych wojakow. Snano pak so nětko prašeće, što ma kniha z dźensnišej sportowej kolumnu činić.
Widźał, słyšał, napisał (09.03.20)
Ćišina a wulka prózdnota! Wšojedne, kotre zymskosportowe wubědźowanja sy sej minjeny kónc tydźenja wobhladał, hač w biatlonje w Novym Měsće na Moravě, abo w skakanju, běhanju a nordiskej kombinaciji w Oslu – wšudźe běchu stadiony prózdne. Tak dopominaše atmosfera sportowcow skerje na intensiwnu treningowu jednotku hač na wubědźowanje na swětowym niwowje. Wobě městnosći stej poprawom znatej za swoju wulkotnu kulisu. Do morawskeho biatlonoweho stadiona putnikuja wot časa Gabriele Koukaloveje kóžde lěto hač do stotysac přihladowarjow. A w Oslu skići so dobyćerjam w jich sportowych družinach wosebita składnosć, zo smědźa norwegskeho krala zeznać.
