Turistisce wužiwane wodźizny su za dalewuwiće łužiskeje jězoriny jara wažne. Zamołwitej zaměrowej zwjazkaj Sakskeje a Braniborskeje stej tuž wolóženej, zo budźe Złokomorowski jězor wot noweje sezony zaso přistupny. Wšako je turistiski magnet kónčiny.

Hamor (AK/SN). Złokomorowski jězor smědźa přichodnu sezonu wot apryla turistisce zaso dospołnje wužiwać. To podšmórny nawoda saněrowanskeho wobłuka Łužiskeje a srjedźoněmskeje towaršnosće hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV) Manfred Kolba na wčerawšim posedźenju zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Sakskeje w Hamoru. „Zawěsćenske dźěła na přibrjohu kónc měrca wotzamknjemy. Tak móžemy jězor definitiwnje za wužiwanje přepodać. Zhromadnje z wokrjesom Hornje Błóta-Łužica, z hórniskim a dalšimi zarjadami je to wothłosowane“, Kolba zawěsći.

Awtotwarc Porsche je dźensa w Lipsku zakładny kamjeń za mjeztym hižo pjate rozšěrjenje stejnišća połožił. Tam planuja nowy wobłuk­ za twar karoserijow. Loni bě předewzaće rozsudźiło, přichodnu generaciju modela Macan jako elektroawto w Lipsku zhotowjeć. Dotalny wóz Macan tam hižo jara wuspěšnje twarja, na wšě 90 000 jězdźidłow wob lěto. Foto: pa/Jan Woitas

Šok a wulki protest

wutora, 12. měrca 2019 spisane wot:

Štó zamołwja pohórnistwowe škody bywšich brunicowych jamow dla?

Wulke Ždźary/Lauchhammer (SN/BŠe). Łužiska krajina je charakterizowana wot brunicoweho hórnistwa. Nasypy a hoberske, zdźěla z wodu pjelnjene dźěry su wuslědk wudobywanja brunicy w re­gionje. Mjez druhim nasta tak najstarši jězor po hórnistwje – Hórnikečanski, do kotrehož bě w lěće 1945 njekontrolowanje woda běžała. Jězor je so spěšnje na wočerstwjenišćo wuwił. Ale nichtó na to njemysleše, zo móhła so snadź raz zemja zesuwać. W lěće 2014 je k tomu dóšło, a Sakski wyši hórniski zarjad w Freibergu wobzamkny wobšěrne ponowjenje. Wot toho časa jězor přistupny njeje, po wšěm zdaću hač do lěta 2022.

Łužica ma nadal z pohórnistwowymi škodami ličić a dyrbi z nimi wobchadźeć. Zakonsce dokładnje pak ma zrjadować, štó je za škody hórnistwa před nimale 100 lětami zamołwity? Dypk w zjednoćenskim zrěčenju wobjednawa jeničce prawnisku zamołwitosć aktiwnych brunicowych jamow po Druhej swětowej wójnje. Za potrjechenych Hórnikečanskeho jězora je to potajkim na zbožo hranica­.

Wobšěrny poskitk wabił

wutora, 12. měrca 2019 spisane wot:

Na Drježdźanskich twarskich wikach tež serbscy wustajerjo pódla byli

Drježdźany (aha/SN). Tysacy zajimcow wopytachu wot minjeneho pjatka do njedźele twarske wiki w Drježdźanach, kotrež tam wot časa přewróta kóžde lěto přewjeduja. Su to najwjetše swojeho razu, cyłeje Němskeje. Na wikach předstaji so tónraz wjace hač 500 wustajerjow z najlěpšimi idejemi nowotwara swójskeho domu, saněrowanja abo wuhotowanja domu. Wšitke štyri hale běchu z atraktiwnymi­ přehladkami połnje wobsadźene a aktualna dynamika w twar­stwje bě mjez wustajerjemi kaž tež wo­pytowarjemi spóznajomna.

Kamjenc (aha/SN). Wčera bě tomu dwana­ty raz, zo je wotrjad Budyskeho krajnoradneho zarjada za hospodarske spě­chowanje w sportowni Kamjenskeho Lessingoweho gymnazija powołanske wi­ki přewjedł. Zamołwita Andrea Prager hódnoćeše, zo je so cyłkownje 76 wobdźělenych předewzaćow derje předsta­jiło, a chwaleše tež dobre wobdźělenje šulerjow z Kamjenskeje kónčiny.

Nimale 800 šulerjow bě so přizjewiło, mjez nimi tež ze Serbskeje wyšeje šule Ralbicy. Ze 32 šulerjemi bě tam Tobias Bulank, kiž wuwučuje w 9. lětniku předmjet hospodarstwo, technika a domjacnosć. Rozrjadowani na skupiny mějachu wopytowarjo składnosć, rozhladować so po wobšěrnej přehladce móžnych po­wołanjow. Wone sahachu wot tradicionalnych rjemjeslniskich přez móžnosće w industriji hač k wobłukomaj socialnistwa abo posłužbnistwa.

Misija njeznate powołanske žiwjenje

srjeda, 06. měrca 2019 spisane wot:

Budyšin (SN/BŠe). Wjacore sakske přede­wzaća wotewru přichodny tydźeń swój zawod, zo bychu młodostnym zmóžnili raz za kulisy hladać a so z nim zeznajomić. Misija „Njeznate powołanske žiwjenje“ pod hesłom „Pohladaj nutř“ skići wopytowarjam składnosć, předewzaćelow kaž tež jich přistajenych wosobinsce zeznać a sej tak swójski wobraz tworić.

Na wotpowědnych internetnych stronach móžachu so zajimcy hač do spo­čatka měsaca za najwšelakoriše poskitki předewzaćow přizjewić. Lutobčanske pře­­dewzaće Femtech je wjelelětny swěrny wobdźělnik zarjadowanja. Tež lětsa wo­tewrje swój zawod. Samo­zrozumliwje pyta­ja runje tak łužiske chorownje, hladanske stacije a starownje za dorostom. Tam su zamołwići tohorunja program spři­hotowali, zo móhli sej młodostni wše­lake powołanske směry zbližić. Hladajo na twarski wobłuk je mjez druhim Bu­kečanski twarski zawod mjez wob­dźělnikami, kotryž wabi za powołani mu­lerja a ćěsle.

Prěni domjacy hromak žnjeli

srjeda, 06. měrca 2019 spisane wot:

Nienburg (dpa/SN). Ratarjo w Delnjej Sakskej su prěni domjacy hromak žnjeli. Dźakowano tepjenju w specielnje přihotowanej pódźe móžachu burja hižo žnjeć započeć. „Smy z ćopłej wodu dźěłace tepjenje­ do zemje połožili a hromak trójce­ zawodźěli“, rozłoži plahowar hromaka Carsten Bolte z Lichtenhorsta w delnjosakskim wokrjesu Nienburg. Jeho­ zawod słuša k prěnim w Němskej, kotrež móža hižo spočatk měrca hromak předawać.

Po wšej Němskej je najwjace dźesać zawodow,­ poskićace wot minjeneho tydźenja „tepjeny hromak“. Tón ma wězo swoju płaćiznu: Wulkowikowarjo płaća 14 do 18 eurow na kilogram. Płaćizna za kupca­ wučinja něhdźe 19 eurow.

Poprawne žně hromaka zahaja so w Němskej kónc měrca hač dosrjedź apryla. Jasne dotal njeje, kak je hromak dołho trajacu suchotu minjeneho lěta znjesł. Hromak trjeba po žnjach w lěću dešć, zo by rosć móhł a dźakowano fotosyntezy zaso energiju zběrał. Dešćik pak je loni wupadnył. Ratarjo kaž Bolte su tuž rostliny krjepili. Hač su přirodny dešć narunać móhli, so drje hakle pokaza.

Budyšin (CS/SN). Ličby lubja optimizm: Su-li lěta 2017 z wobłuka Budyskeho wokrjes­neho rjemjeslnistwa 31 wučomnikow po połštwórtalětnym wukubłanju wuwjazali, bě jich loni 42 a lětsa samo­ 47 z powołanskich skupin připrawowy mechanikar, elektronikar a me­ta­lo­twarc.

Swjedźenska ceremonija wotmě so minjenu sobotu w Budyskim Dźiwa­dle na hrodźe po tradicionalnym wašnju. Chorhoje zjednoćenstwow na žurlu přinjesši su tam zjednoćenstwowu křinju wočinili. Dołhož je wona wočinjena, njesmě­ so łžeć a žadyn alkohol pić. Piwo je wuwzaće, wšako maja je za cyrobiznu. Zastupujcy swojich starobnych towar­šow smědźachu třo najlěpši wučomnicy lětnika z čestnymi hosćimi składnostnje swojeho wuswobodźenja karančk piwa wupić.

Nimo staršich a wukubłarjow wob­dźělichu so na swjatoč­nosći tež sakski kultusowy minister Christian­ Piwarz, Budyski krajny rada Michael­ Harig (wobaj CDU), tudyši wyši měšćanosta Alexander Ahrens (SPD), wokrjesny rjemjeslniski mišter Frank Scholze a dalši.

Miłe wjedro so wuskutkowało

pjatk, 01. měrca 2019 spisane wot:

Budyšin (SN/at). We wuchodnej Sakskej bě w februaru 20 266 bjezdźěłnych, 172 mjenje hač w januaru a 1 794 ludźi mjenje hač loni w februaru. Aktualna kwota bjezdźěłnosće w regionje je 7,2 procentaj. Wo tym informuje dźensa Budyska agentura za dźěło.

„Miłe wjedro je k tomu přinošowało, zo njetrjebaše so přičiny počasa dla porno­ předměsacej telko ludźi bjezdźěłnych přizjewić. Wuchadźam z toho, zo wuchodosakske přede­wzaća wot měrca zaso wjace personala přistaja“, wuzběhny Tho­mas­ Berndt, předsyda jednaćelstwa tu­dyšeje dźěłoweje agentury. Wuměnjenja za rozrost su po słowach Thomasa Berndta spomóžne, wšako su jeho sobudźěłaćerjo hižo w februaru wjace hač 1 095 nowych dźěłowych městnow do poskitka agentury přiwzali.

Wot bjezdźěłnosće běchu znowa wosebje mužojo potrjecheni. Ličba bjez­dźěłnych muži je w běhu měsaca wo 100 na 11 805 přiběrała. Pola žonow je ličba bjezdźěłnych minjene tydźenje wo 272 na 8 461 woteběrała. Powjetšiła je so tež ličba bjezdźěłnych młodostnych w starobje do 25 lět wo 85 na 1 273.

Łužiska hwězda

štwórtk, 28. februara 2019 spisane wot:

Karlsruhe (SN/bn). Najwažniši gastro­nomiski knižny přewodnik „Guide Michelin“ wozjewja kóžde lěto lisćinu wu­znamjenjenych restawrantow. W nětko wušłym němskim wudaću za lěto 2019 jewi so za srjedźoněmski rum, to rěka za zwjazkowe kraje Durinsku, Saksko-Anhaltsku a Saksku, cyłkownje dźesać hosćencow. Jenički w tym nastupanju mjenowany z dwěmaj „hwězdomaj“ je dale Lipšćanski „Falco“. Wjetšina z jednej hwězdu wuznamjenjenych hosćencow je ze Sakskeje. W Saksko-Anhaltskej smě so kaž w Durinskej jedyn lokal dale ze sławnej tafličku na durjach pyšić. Mjez wosom restawrantami w Sakskej stej z kuchnjomaj „Genuss-Atelier“ w Drježdźanach a „Atelier Sanssouci“ w Radebeulu nowačkaj na lisćinje.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND