Serbšćinu w rěčnych skupinach wuknyć wujewja problemy
Brošurka „Wo přiswojenju serbšćiny a němčiny“, wudata wot Serbskeho šulskeho towarstwa, swědči wo wuwiću nawuknjenja rěče w serbskich a dwurěčnych kubłanišćach Sakskeje a Braniborskeje.
Budyšin (SN/MiR). Cyle jasnje so z ličbow a diagramow wujewja, zo ličba serbšćinu wuknjacych spaduje. To rjekny předsydka Serbskeho šulskeho towarstwa Ludmila Budarjowa přitomnym žurnalistam na nowinarskej konferency. Wčera tydźenja swjećeše towarstwo w Budyskim Serbskim domje 25. róčnicu wobstaća. „Najwjetši wuspěch při nawuknjenju serbšćiny je, zo mamy cyłotny koncept“, Ludmila Budarjowa rozłoži, „naše dźěći móža započeć w žłobiku serbšćinu wuknyć, swoje znajomosće na šulskich kubłanišćach rozšěrić a so ze studijom sorabistiki dale kwalifikować.“
Dalše nadawki na SŠT čakaja
Wo hódnoćenju dźěła a přećach za přichod Serbskeho šulskeho towarstwa
Skutkowanje Serbskeho šulskeho towarstwa je šěroko připóznate. Milenka Rječcyna chcyše wot hosći na přijeću 5. januara wědźeć, što z SŠT zwjazuja a što towarstwu přeja.
Kerstin Wittich, referentka w sakskim ministerstwje za kultus, ...
Noworjadowanja
Drježdźany (SN/JaW). Sakske knježerstwo je wčera ponowjenju šulskeho zakonja přihłosowało. Kaž kultusowe ministerstwo zdźěla, wuchadźeja z toho, zo ličba šulerjow přichodne lěta wo dźesać procentow woteběra. Tohodla stej so knježacej stronje CDU a SPD na noworjadowanja dojednałoj. Z naćiska mjez druhim wuchadźa, zo smědźa wjesne zakładne šule z mjenje hač 15 šulerjemi na rjadownju wobstać, hdyž znajmjeńša 60 dźěći kubłanišćo wopytuje a hdyž tam lětniki přesahujo wuwučuja. Wyše šule na wsach smědźa po naćisku tež jednočarowe być, dyrbja pak znajmjeńša 25 dźěći w jednej rjadowni měć.
Politikarjo dalšich stron naćisk zakonja chětro kritisce hódnoća. Tak ma jón kubłanskopolitiska rěčnica Lěwicy Cornelia Falken za „strukturnokonserwatiwny a do přichoda njewusměrjeny“, kaž wona žurnalistam MDR rjekny. Dźěłarnistwo kubłanje a wědomosć GEW žada sej dale, pomjeńšić maksimalnu ličbu šulerjow, kotraž je tuchwilu 28 na rjadownju. Sakski krajny sejm ma zakoń hišće wobzamknyć. Najpozdźišo klětu měł wón płaćiwosće nabyć.
Praktiske rěčenje sobu najwažniše
Spočatk lěta je čas, hdyž wyše šule a gymnazije dźeń wotewrjenych duri přewjeduja, zo bychu so přichodnym šulerjam předstajili. Sobotu mějachu tajki dźeń na Wojerowskim Johanneumje.
Wojerecy (AK/SN). Wusko zwjazane ze žiwjenjom a z praksu je wuwučowanje serbšćiny na Wojerowskim ewangelskim gymnaziju Johanneum. „Zajim je přiběrał“, podšmórny wučerka serbšćiny Andreja Ryćerjowa sobotu na dnju wotewrjenych duri. Tuchwilu maja tam 16 šulerjow-serbšćinarjow, sydom w 5. lětniku, šěsć w šestym a třoch w 7. lětniku. Stajnje wutoru wot 6. do 8. hodźiny jich Šunowčanka wuwučuje. Wažnosć kładźe wona na prawopis, gramatiku, dobre wurjekowanje a předewšěm na aktiwne rěčenje. „Derje, zo so naša wučerka kóždemu jednotliwcej wěnuje“, měnitaj Janek Bramborg a Daniel Šołta z 5. lětnika. Janek je serbšćinu najprjedy w Němčanskej pěstowarni a pozdźišo na Wojerowskej zakładnej šuli „Handrij Zejler“ wuknył, Daniel porno tomu w Kulowskej katolskej pěstowarni a dale na tamnišej Krabatowej zakładnej šuli.
Spěchuje nawuknjenje pólšćiny
Choćebuz (SN/MiR). Šula za delnjoserbsku rěč a kulturu w Choćebuzu zachowa trajne zwiski do susodneje Pólskeje, kotrež wobsteja mjeztym nimale 20 lět. „Mamy zwiski k wšelakim zarjadam, šulam a towarstwam, a wone su so w běhu lět rozšěrili“, praji nawodnica kubłanišća Marja Elikowska-Winklerowa. Aktualne styki wobsteja z městom Żary. W nalětnim semesterje ma kubłanišćo wjacore poskitki, posrědkować pólšćinu. „Při nawuknjenju rěče su zakłady kaž tež nałožowanje zdobytych znajomosćow wažne“, rozłožuje Elikowska-Winklerowa. W meji přewjedu studijnu jězbu na swjedźeń boza (Fliederfest) na twjerdźiznje Karolat, historiskej městnosći njedaloko Żieloneje Góry. „Z tajkimi poskitkami pohonjamy ludźi z Delnjeje Łužicy, kotřiž su Serbja abo serbsce rěča, so tež z pólšćinu zaběrać.“ Zarjadowanje w měrcu wěnuje so poćaham k susodnej Pólskej. Přednošować budźe dr. Wolfram Meyer zu Uptrup z Berlina wo aktualnym wuwiću němsko-pólskich stykow.
Dźěło z dźěćimi je jej wulke wjeselo
Jako serbskorěčny palčik je so Stefanie Grofic na šibałe wašnje wo serbski podźěl w dohodownej dźiwadłowej hrě „Sněholinka“ starała. Předstajili su hru studentki a studenća Budyskeje Serbskeje fachoweje šule za socialnu pedagogiku.
Zo chce so z kubłarku stać, je za 24lětnu Serbskopazličanku jasny rozsud. „To je cyle jednorje dźěło, kotrež mi wjeselo wobradźi,“ wona wobkruća. Waži sej wjelestronskosć a wotměnjawosć powołanja. „Kóždy dźeń přinjese něšto noweho a žada sej tójšto kreatiwity.“ Najradšo dźěła Stefanie z pěstowarskimi dźěćimi. Hižo w bachelorskim studiju pedagogiki w Kamjenicy je so na mjeńše dźěći wusměriła. Dokelž njedósta po studiju dźěło, so nětko na serbskej fachowej šuli w Budyšinje dale kwalifikuje. Přidatne wukubłanje na kubłarku skići jej nimo nowych wobsahow móžnosć, praksu z druheje perspektiwy nazhonić.
Ze spěwom a hru so rozžohnowali
Budyšin (jh/SN). Dźiwadłowa skupina a chór Serbskeje wyšeje šule Budyšin stej posledni dźeń do hodownych prózdnin swojim sobušulerjam kaž tež wučerkam a wučerjam spodobny program předstajili a so tak zhromadnje hač do noweho lěta rozžohnowali. Witajo přitomnych w awli Serbskeho šulskeho a zetkawanskeho centruma pak dyrbješe šulska nawodnica Borbora Krječmarjowa nimo chwalobnych słowow tež słowny prut wužiwać, zo bychu někotre šulerki a někotři šulerjo za dwě njedźeli z lěpšim wuknjenskim nastajenjom zaso do šule přišli. Za wšěch dalšich pak wužiwaše słowa dźaka za wuspěšne zhromadne dźěło w lěće 2015.
W prěnim dźělu programa spěwaše měšany chór šulerkow a šulerjow 5. do 10. lětnika po nawodom dirigentki-wučerki Cornelije Benadźineje wjacore serbske a jendźelske hodowne pěsnje, kotrež běchu njedawno tež w čěskej stolicy Praze na adwentnych wikach spěwali. Trijo instrumentalistow pod nawodom wučerja Tila Magera chór přewodźeše. Konstantin Wels a Silas Wjenk hraještaj wobaj na gitarje.
Za wučerstwo wabić je ćežko
W Delnjej Łužicy njeje lětsa ani jedyn student wučerstwa z Instituta za sorabistiku Lipšćanskeje uniwersity referendariat zahajił. Něhdźe 30 studentow z cyłeje Łužicy w Lipsku tuchwilu maja.
