30. apryla je zaso tak daloko: Z archaiskej tradiciju „chodojtypalenja“ wućěrja ludźo zymu a zdobom nalěćo witaja – a to nic jenož we Łužicy. Za woheń tutoho rozměra pak wosebitu dowolnosć trjebaš. Tež wobydlerjo gmejnow Chrósćicy, Njebjelčicy, Pančicy-Kukow, Worklecy a Ralbicy-Róžant póčnu swoju wjesnu hromadu ze starym drjewom, wurězanymi hałuzami abo suchej kerčinu nakopjeć. Za porjadkom při tym hlada Zarjadniski zwjazk „Při Klóšterskej wodźe“ w Pančicach. Milan Pawlik je so z předsydu zwjazka Stefanom Andersom rozmołwjał.
Čehodla je zarjadniski zwjazk za „naležnosć“ chodojtypalenja přisłušny a nic policija abo wohnjowa wobora?
Stefan Anders: Po policajskim zakonju Swobodneho stata Sakskeje (SächsPoIG) smy my jako zarjadniski zwjazk tež za nadawki gmejnskeho policajskeho zarjada za gmejny našeho zwjazka społnomócnjeni. W tutej funkciji kontrolujemy tež kóždolětne chodojtypalenje.
Što konkretnje tuta kontrola wobsahuje?
Budyšin. Budyski měšćanski muzej přeprošuje 30. apryla w 15 hodź. na muzejowu rozmołwu kaž tež wodźenje po aktualnej wosebitej wustajeńcy k temje: Prastawizniske přirunanje pohrjebnišćow w Delnjej Kinje a na Budyskim třělnišću. Třělnišćo słuša z 1 000 rowami do najwjetšich pohrjebnišćow zažneho časa – tak mjenowaneje Billendorfskeje kultury – w sakskej Hornjej Łužicy. Zastup płaći 3,50 eurow.
Serbska přirada so schadźowała
Wojerecy. Serbska přirada je so wčera we Wojerowskej zakładnej šuli „Handrij Zejler“ schadźowała. Šulska wjednica Petra Schenkowa informowaše wo tuchwilnej situaciji na šuli. Mjez druhim naspomni, zo nadal z personalnymi ćežemi wojuje a zo ma stupaceje ličby ćěkańcow dla tři přidatne lětniki zmištrować.
Chrósćicy (JK/SN). Na wčerawšim posedźenju Chróšćanskeje gmejnskeje rady mějachu so radźićeljo z nadměrnje wjele ličbami zaběrać. Tajke su mjez druhim wuraz za hospodarski staw, ale zdobom tež za wažne projekty a rozsudy gmejny na dobro wšitkich.
Po tym, zo bě sobudźěłaćer hospodarskeho pruwowanskeho běrowa dr. Steinebach a kolegojo wuslědki pruwowanja kónclětneho wotličenja lěta 2016 předstajił, je tele posudk porjadnosće bjez wobmyslenja dóstało. Po měnjenju fachowcow bě wšitko derje zličene.
Ansambl sotrownje wopytali
Mały Wjelkow. Wiceprezidentaj zwjazka Europa Nostra prof. dr. Jacek Purchla z Krakowa a Petr Svoboda z Prahi staj štwórtk na přeprošenje dr. Uwe Kocha, němskeho prezidenta zwjazka, město Budyšin kaž tež sotrownju Ochranowskeje bratrowskeje wosady w Małym Wjelkowje wopytałoj. Před dwěmaj tydźenjomaj bu ansambl sotrownje do lisćiny 7 najwohroženišich kulturnych městnosćow Europy přiwzaty.
Młoda alternatiwa prawicarska
Drježdźany. Sakski wustawoškit zastopnjuje młodźinsku organizaciju AfD „Młodu alternatiwu“ nětko jako zawěsćenu prawicarsku organizaciju. Z tym wotpowěduje wustawoškit kraja rozsudej Zwjazkoweho wustawoškita wot srjedy. Z tutoho zastopnjowanja rezultuje wobkedźbowanje organizacije ze srědkami tajneje słužby kaž tež intensiwniše pruwowanje sobustawow.
Mejske demonstracije
Njezbožo zawinował a ćeknył
Běła Woda. K ćežkemu njezbožu dóńdźe srjedu dopołdnja na Mužakowskej dróze w Běłej Wodźe. 81lětny šofer a 78lětna pasažěrka běštaj z Opelom do směra na Mužakow po puću. Do awta storči napřećo přijěduce awto tak, zo z puća zjědźe a do štoma zrazy. Zawinowar njezboža pak ćekny. Wohnjowa wobora dyrbješe pasažěrku a šofera Opela z awta wuswobodźić. Wobaj běštaj ćežko zranjenaj. Policija pyta za swědkami njezboža, z informacijemi wo zawinowarju.
Wopojeny po puću ...
Rakecy. ...běše wutoru dopołdnja 33lětny młodostny wodźer Toyoty, jako jeho policija při kontroli zadźerža. Drogowy test reagowaše pozitiwnje na amfetaminy. Jězba młodostneho bě z tym zakónčena. Wón dyrbi nětko z pokutu ličić.
Stróža (SN). Tradicionalne Němsko-serbske nalětnje přirodowe wiki w biosferowym rezerwaće UNESCO Hornjołužiska hola a haty mjeztym hižo 20. króć wotměja. Wot 10 do 17 hodź. přeprošuja zajutřišim zarjad biosferoweho rezerwata, serbske domizniske towarstwo Radiška kaž tež mnohe wikowarki a wikowarjo wopytowarjow na přehladku do Stróže.
Hnydom na spočatku zahrodoweje sezony poskićuja zahrodnistwa symjo a sadźenki starych a nowych družin sadowcow, zeleniny abo zelow. Nimo toho pak poskićeja dalše regionalne zawody swoje wudźěłki kaž hornčerske twory, přirodowu kosmetiku, drastu, marmeladu a wjele wjace. Zdźěla móža ludźo rjemjeslnikow w Stróži wobkedźbować, a móža tak přihladować, kak wudźěłki nastanu. Při tym wotkryja sej hosćo tradicionalne rjemjeslniske techniki a nazhonja, kak so na přikład chošća wjazaja abo kosa klepa.
Organizatorojo prócuja so nimo toho wo bohaty kulinariski poskitk. Hosćencarjo, pjekarnje, rěznistwa, ratarjo a hatarjo z hornjołužiskeje krajiny hole a hatow swoje wudźěłki poskića.
Radwor. Tradicionalny škotowy turněr seniorow wotměchu organizatorojo zawčerawšim w Radworskim hosćencu „Meja“. Cyłkownje bě 28 ludźi přišło. Z trójnej „Sławu“ gratulowachu wobdźělnicy sobuorganizatorej a aktiwnemu škotowarjej Siegfriedej Rawej k 90. narodninam. Na štwórtym hrajnym dnju je Achim Kral z 2 921 dypkami před Hermanom Wokom z 2 698 dypkami dobył. Třeće městno z 2 684 dypkami wuwojowa sej Herbert Krječmar. W cyłkownym wubědźowanju nawjeduje tabulku Wolfgang Kühn (10 007 dypkow). Herman Woko pak jemu z 9 721 dypkami slěduje. W meji zetkaja so škotarjo potom w Pančicach Kukowje.
Přeprošuja na chodojtypalenje
Picnjo (WeM/SN). „Ludowědne mjena rostlinow Delnjeje Łužicy – wěda Serbow wo swěće rostlinow jich domizny“ rěkaše dołhe napismo přednoška, na kotryž bě Nakładnistwo přiroda a tekst (ně.: Verlag Natur und Text) z Rangsdorfa 21. apryla do biblioteki w Picnju přeprosyło. Serbski biologa, botanikar a wudawar „Słownika delnjoserbskich zelowych, hribowych a lišawowych mjenjow“ Jens Martin bě jako referent z Podstupima přijěł. Knihownja delnjołužiskeho městačka Picnja, kotraž swjeći lětsa stoty jubilej wobstaća, bě sej spočatnje chětro njewěsta, hač tuta tematika docyła dosć zajimcow přiwabi. Tola z nimale 60 wopytowarjemi bě potom čitanska žurla nabita połna a přetrjechi wšitke wočakowanja.
W běhu dweju hodźinow zarjadowanja běchu připosłucharjo wospjet z delnjoserbskimi słowami a wobrotami konfrontowani.
Hłowny dypk dnjoweho porjada na wčerawšim zeńdźenju Budyskeje měšćanskeje rady běše plan za nowy logistiski centrum na Sćiječanskej přemysłowej přestrjeni.